Embrionalne komórki macierzyste

Embrionalne komórki macierzyste

EMBRIONALNE KOMÓRKI MACIERZYSTE (EST - Embryonic Stem Cells) – komórki pochodzenia embrionalnego zdolne różnicować w dowolną komórkę ciała. Mogą być unipotentne (wyizolowane z zarodka do etapu 4-8 komórek) lub pluripotetne (wyizolowane z węzła zarodkowego blastocysty). Embrionalne komórki macierzyste eksprymują szereg specyficznych genów, które są wykorzystywane jako markery macierzystości: AP, CD9, GCTM2, NANOG, OCT4, SOX2, SSEA3, SSEA4, PODXL (Tra-1-60), GDF11 (Tra-1-81).

Najważniejszymi cechami charakterystycznymi dla EST są [1]:

• Pochodzenie embrionalne
• Zdolność do różnicowania w dowolny typ komórek
• Nieograniczona zdolnośc do proliferacji (dzieki m.in. aktywnej telomerazie)
• Tworzenie guzów nowotworowych (teratoma) w wyniku kseno-transplantacji ESC do immunosupresyjnych myszy
• Zdolność do tworzenia zarodków hybrydowych w wyniku implementacji ESC do węzła zarodkowego blastocysty

W warunkach hodowli in vitro EST wykazują następujące właściwości:

• Tworzenie ciałek embrionalnych (EB -embryonic bodies) – zdolność pojedyńczych komórek do agregacji , a nastepnie do różnicowania;
• Klonalność – zdolnośc pojedyńczej komórki do proliferacji i tworzenia kolonii (ryc.1).

Ryc.1. Kolonia ludzkich embrionalnych komórek macierzystych widziana w mikroskopie z kontrastem fazowym (źródło: www.eurostemcell.org).

Literatura

1. Behringer R., Gertsenstein M., Nagy K., Nagy A „Manipulating the Mouse Embryo: A Laboratory Manual, Fourth edition” . CSHL Press; October 31, 2013; ISBN  978-1-936113-01-9