Komórki macierzyste

Komórki macierzyste

KOMÓRKI MACIERZYSTE – niezróżnicowane komórki posiadające wysoką potencje, zdolne do nieograniczonej proliferacji (samoodtwarzanie się) oraz do różnicowania się w typy komórek wywodzące się ze wszystkich 3 listków zarodkowych oraz w komórki linii płciowej. Pojedyncza komórka miacierzysta jest jednostką zdolną proliferacji i tworzenia kolonii (CFU – colony forming unit). Wyróżniamy: embrionalne komórki macierzyste (ESC) oraz dorosłe komórki macierzyste. Wraz z rozwojem biologii molekularnej, definicja „macierzysości” ulegała różnym zmianom. Według najczęsciej uznawanej teorii, terminem „komórka macierzysta” należy określać jedynie te komórki, które są w stanie różnicować we wszystkie typy komórek tworzące dany organizm (tkanki pochodzenia endo-, ekto- i mezodermalnego oraz komórki płciowe) (ryc.1). Zgodnie z tą teoria, macierzystymi są jedynie komórki toti- i pluripotentne, czyli ESC oraz niektóre indukowane (dorosłe) komórki macierzyste (iSC). Multi-, oligo- oraz unipotentne „dorosłe komorki macierzyste” są określane jako „komórki progenitorowe”.

Ryc. 1. Cechy komórek macierzystych.

Można sie również spotkac z alternatywna definicją „macierzystości”, zgodnie z którą: komórka jest macierzysta, jeśli jest zdolna do różnicowania w wiele rodzajów komórek (multipotencja) oraz do asymetrycznego podziału na komórkę niezróżnicowaną (samoodtwarzanie się) i zróżnicowaną. Według tej teorii komórka progenitorowa jest zdolna różnicować do różnych typów komórek, ale nie ma zdolności do samoodnowy (ryc. 2).

Ryc. 2. Alternatywna teoria macierzystości komórek. Różnica pomiędzy „komórką macierzystą”, a „komórka progenitorową”.

Patrz również:

• Embrionalne komórki macierzyste
• Dorosłe komórki macierzyste
• Różnicowanie
• Macierzystopodobne komórki nowotworowe
• Klonalność