Diagnostyka grypy
Diagnostyka laboratoryjna stosowana w przypadku podejrzenia infekcji wirusem grypy odbywa się w oparciu o: wymaz z nosa lub/i gardła, lub popłuczyny z noso-gardzieli, lub aspirat odessany z noso-gardzieli, lub popłuczyny z drzewa oskrzelowego, lub płyn osierdziowy w przypadku wystąpienia powikłań sercowych, lub płyn mózgowo-rdzeniowy (powikłania pogrypowe). Z wyjątkiem płynu osierdziowego i mózgowo-rdzeniowego, materiał do badań powinien być pobrany w przeciągu 4 dni od wystąpienia objawów chorobowych.
Pierwszą linię diagnostyczną stanowią tzw. testy przyłóżkowe, które mogą być wykonywane przez lekarza rodzinnego bezpośrednio w obecności pacjenta. Testy te zwane również RIDT (z ang. rapid influenza diagnostic test) pozwalają na rozróżnienie infekcji wirusem grypy od innych zakażeń wirusowych lub bakteryjnych. Oparte są na badaniu wymazu z nosa, w którym wykrywają obecność grypy A lub/i B. Nie dają one jednak możliwości zróżnicowania szczepu grypy A i wykrycia np. A/H1N1. Przykładowy test RIDT przedstawia rysunek 1.
Wynik dodatni testu RIDT musi być zweryfikowany przez dalsze analizy laboratoryjne, które są wymienione w tabeli na rysunku 2.
Krótka charakterystyka technik laboratoryjnych analizy wirusa grypy:
1. Izolacja wirusa z hodowli tkankowej – Po pobraniu, próbkę materiału poddaje się godzinnej inkubacji w 37 st. C a następnie posiewa się na hodowlę komórek nerki rezusa (Rhesus Money Kidney, RMK) lub psa (Madin-Darby Panine Kidney, MDPK). Następnie pozostawia się komórki na czas inkubacji aby wirus wniknął do ich wnętrza. Nadmiar zawiesiny wirusa usuwa się a komórki poddaje dalszej inkubacji w standardowych warunkach. Po kilku dniach ocenia się efekty cytopatyczne wyizolowanego wirusa, które potwierdzają jego obecność. Schematyczna ilustracja izolacji wirusa z hodowli tkankowej jest przedstawiona na rysunku 3.
W komórkach zainfekowanych potwierdzenie obecności wirusa grypy typy A lub B wykonuje się za pomocą testu DFA.
2. DFA (z ang. direct fluorescent antibody) – bezpośrednie barwienie próbek wykorzystuje fluorescencyjną detekcję antygenów wirusa dzięki zastosowaniu specyficznych przeciwciał wyznakowanych fluorochromem. Detekcję można przeprowadzać w mikroskopie konfokalnym lub też wykorzystując technikę ELISA.
3. RT-PCR – dzięki zaprojektowaniu odpowiednich starterów reakcji, amplifikacji ulega fragment charakterystyczny dla danego szczepu wirusa. Obecność produktu reakcji PCR wizualizuje się na żelu agarozowym. Przykładowy wynik testu PCR przedstawia rysunek 4.
Piśmiennictwo: