SNAI1 (ang. snail family zinc finger 1; SNAIL)
Gen, kodujący białko Snail – czynnik transkrypcyjny (represor), będący kluczowym regulatorem przejścia epitelialno-mezenchematycznego (EMT).
Pierwszy gen z rodziny SNAIL został zidentyfikowany w wyniku badań nad morfogenezą w rozwoju zarodkowym Drosophila melanogaster. Gen sna jest silnie konserwowany ewolucyjnie i koduje czynnik transkrypcyjny, który wycisza ekspresję genów ektodermalnych w komórkach mezodermy. Ludzki homolog Snail ma zbliżoną budowę strukturalną i również jest mu przypisywana kluczowa rola w powstawaniu mezodermy i we wczesnej morfogenezie.
Ryc. 1. Budowa białka Snail (SRD- serine-rich domain; NES-nuclear export sequence; ZF-zinc finger domain).
N-końcowy fragment białka zawiera domenę SNAG (SNAI1/GFI: aa 1-9), która zawiera sekwencje konsensusową PRSFLV, obecną we wszystkich członkach rodziny białkowej SNAIL. Ten motyw jest silnie konserwowany wśród różnych czynników transkrypcyjnych i umożliwia pełnienie funkcji represora transkrypcji. Domena serynowa (SRD: aa 90-120) jest zaangażowana w utrzymaniu stabilności białka Snail, a domena eksportu jądrowego (NES: aa 139-148) decyduje o jego lokalizacji wewnątrzkomórkowej. C-końcowy fragment białka (aa 151-264) zawiera 3 typowe i 1 nietypowy motyw ZF, które tworzą domenę palców cynkowych.
Działając poprzez hamowanie transkrypcji, Snail blokuje ekspresje genów związanych z epitelialną morfologią komórki i umożliwia przejście epitelialno-mezenchymatyczne (EMT). We wczesnym rozwoju embrionalnym białko Snail hamuje ekspresje E-katheryn. Ponownie jest eksprymowane w dorosłym życiu: w procesach gojenia ran, reakcji stanu zapalnego, nowotworzenia oraz przerzutowania.