Z BioInf
Wersja z dnia 13:11, 5 lis 2012 autorstwa Mkolin (dyskusja | edycje) (Utworzył nową stronę „==Witamina A== Występują dwie podstawowe formy witaminy A: retonil (A1) i 3,4-didehydroretinol (A2). Powszechniejszą postacią witaminy A jest retinol, który pow...”)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacja, szukaj

Witamina A

Występują dwie podstawowe formy witaminy A: retonil (A1) i 3,4-didehydroretinol (A2). Powszechniejszą postacią witaminy A jest retinol, który powstaje w organizmie z niektórych karotenoidów, głównie beta-karotenu. Retinol składa się z pierścienia beta-jonu i połączonego z nim łańcucha polienowego. Obok wolnej formy alkoholowej, retinol występuje także w formie zestryfikowanej. Witamina A może mieć też postać aldehydową (retinal) i kwasową (kwas retinojowy). Wzór strukturalny retinolu przedstawia rysunek 1.

Rysunek 1. Wzór strukturalny retinolu (źródło: http://www.crcnetbase.com/doi/abs/10.1201/9781420073522.ch12).

Witamina A występuje wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego a najbogatszym jej źródłem jest olej z wątroby ryb morskich zwany tranem. Witamina A obecna jest także w maśle, mleku, żółtkach jaj. Natomiast prekursory witaminy A, czyli karotenoidy, występują głównie w produktach roślinnych (dynia, marchew, szpinak, groszek, sałata, morele, wiśnie, pomarańcze) ale także w mleku i tłuszczach zwierząt roślinożernych. Właściwości przeciwutleniające witaminy A i karotenoidów, wynikają z obecności w strukturze układu wiązań C=C w łańcuchu bocznym. Dzięki temu związki te mogą neutralizować tlen singletowy oraz wolne rodniki powstające podczas peroksydacji lipidów. Szczególne powinowactwo witamina A wykazuje w stosunku do komórek nabłonka i siatkówki oka. Podobnie do witaminy E działa zarówno na I jak i II etapie obrony antyoksydacyjnej komórki. W organizmie witamina A odpowiada m.in. za zapobieganie wysychaniu i rogowaceniu naskórka, wchodzi w skład rodopsyny i uczestniczy tym samym w procesie widzenia, chroni błony śluzowe, wywiera korzystny wpływ na funkcje rozrodcze organizmu. Niedobory witaminy A mogą powodować zaburzenia widzenia, rogowacenie skóry, wysypki, kruchością paznokci, osłabieniem i wypadaniem włosów, brakiem łaknienia, obniżeniem odporności organizmu i zahamowaniem wzrostu.

Literatura

  1. http://www.unsystem.org/scn/archives/npp13/ch09.htm
  2. http://www.uta.edu/faculty/sawasthi/Lecture%20Notes%20Chem1451/Vitamin%20A%20biochemistry.pdf
  3. http://www.pttz.org/zyw/wyd/czas/2004,%204%2841%29%20Supl/01_Szajdek.pdf