IL-6 (interleukina 6)
Cytokina wytwarzana głównie przez monocyty i makrofagi oraz w mniejszym stopniu przez fibroblasty, komórki śródbłonka, limfocyty T i B, keratynocyty, chondrocyty oraz komórki owodni. Głównym czynnikiem pobudzającym wydzielanie IL-6 jest IL-1 oraz interferony, TNFa, liposacharydy (LPS) oraz wirusy.
Interleukina 6 wykazuje wielokierunkowe działanie w organizmie. Jej głównym celem są limfocyty B, które pod wpływem IL-6 są stymulowane do różnicowania do komórek produkujących immunoglobuliny. Z kolei limfocyty T pod wpływem IL-6 wydzielają IL-2, ponadto limfocyty T cytotoksyczne ulegają aktywacji. IL-6 we współdziałaniu z IL-3 pobudza proliferację i różnicowanie komórek macierzystych i komórek progenitorowych różnego typu. Indukuje także wzrost keratynocytów, różnicowanie komórek nerwowych, wydzielanie VEGF. Schematyczna ilustracja efektów biologicznych IL-6 jest przedstawiona na rysunku 1.
W stanach zapalanych stężenie IL-6 w surowicy istotnie wzrasta, nawet 100-krotnie. Z tego względu IL-6 uważana jest za wczesny i czuły, choć niespecyficzny marker reakcji zapalnej. IL-6 stymuluje ekspresję białek ostrej fazy w wątrobie, zwłaszcza CRP. Stwierdzono także pirogenne efekty oddziaływania IL-6, która wraz z TNFa i interferonami podwyższa poziom temperatury ciała i stymuluje produkcję prostaglandyn. Stymuluje także syntezę glikokortykosteroidów. Doniesienia literaturowe potwierdzają znaczącą rolę IL-6 w rozwoju chorób zapalnych (zapaleniu otrzewnej, jelita grubego, ostre zapalenie trzustki, reumatoidalnym zapaleniem stawów), infekcyjnych (posocznica) lub urazowych (ciężkie oparzenia, choroby tkanki łącznej, martwica).
Ważną rolę IL-6 udowodniono w patogenezie i rozwoju chorób nowotworowych. Uważa się, iż IL-6 ułatwia rozrost guza poprzez hamowanie apoptozy komórek oraz indukcję angiogenzey w obrębie guza. Zwiększone stężenie IL-6 stwierdzono w przebiegu chorób nowotworowych macicy, płuca, jelita grubego, nerki, piersi i innych. W przypadku raka jelita grubego, liczne badania wykazały iż poziom IL-6 koreluje ze stopniem zaawansowania choroby, stopniem dojrzałości histologicznej oraz głębokością naciekania ścian jelita. Podobne obserwacje dotyczyły nowotworów piersi. Ponadto wykazano korelację rozwoju oporności komórek raka piersi na chemioterapię wraz ze wzrostem poziomu IL-6. Wykorzystanie IL-6 jako markera prognostycznego proponuje się poza rakiem jelita grubego i piersi dla przebiegu raka trzustki, białaczek limfatycznych, chłoniakach.
Literatura